Geografia Słowenii

Góry, jeziora i morze – Słowenia może poszczycić się pięknym i różnorodnym krajobrazem na stosunkowo niewielkim obszarze (od portu Koper na zachodzie do Lendavy na wschodzie jest zaledwie 310 kilometrów). Różnorodne pasma górskie, jaskinie, rozległe lasy i romantyczne jeziora czynią ten kraj prawdziwym rajem turystycznym.

Poszczególne pasma górskie stromo wznoszą się z nizin w pobliżu Zatoki Triesteńskiej. Na południu znajduje się Śnieżnik z 1.795-metrowym szczytem Wielki Śnieżnik, z którego można zobaczyć morze, Istrię i Alpy jak na dłoni.

Alpy Słoweńskie wznoszą się w północnej części kraju i dzielą się na Alpy Julijskie z najwyższym szczytem Słowenii, Triglav, Karawanki, Alpy Kamnicko-Sawińskie i Pohorje. W dolinach znajdują się znane górskie ośrodki narciarskie, takie jak Kranjska Gora i Krvavec, a także liczne zbiorniki wodne, wśród których dominują słynne jeziora polodowcowe Bled i Bohinj.

Wśród zjawisk krasowych na szczególną uwagę zasługują rozległy podziemny system jaskiń Postojna, jaskinie w regionie Kočevski Rog i w Parku Narodowym Škocjan. Największymi rzekami Słowenii są Sawa i Drawa, które płyną przez granicę do Dunaju.

Jaskinie Postojna i Lipica

System jaskiń krasowych w pobliżu wsi Postojna ma długość 20.570 metrów. Część udostępniona do zwiedzania jest najdłuższa na świecie i ma długość 5,3 km. Można po niej jeździć pociągiem turystycznym. Żyje tu niezwykły endemiczny płaz: jaszczurka jaskiniowa. Nieopodal znajduje się wieś Lipica, słynąca z hodowli koni rasy Lipicaner, wyhodowanych za czasów panowania Marii Teresy. Konie te są nadal dostarczane do Wiedeńskiej Szkoły Jazdy.

Fauna i flora w Słowenii

W Słowenii znajduje się tylko jeden park narodowy – Triglav, położony w wapiennym regionie Alp Julijskich. Natura obdarzyła jednak ten kraj tak wielkim pięknem, że jeden urlop z pewnością nie wystarczy, aby zwiedzić wszystko. Nie jest przypadkiem, że 8 procent powierzchni Słowenii stanowią obszary chronionej przyrody.

Królestwo roślin zawdzięcza swoją różnorodność – liczy 3.000 gatunków roślin, z których 60 jest endemicznych – przede wszystkim położeniu geograficznemu Słowenii. Leży na pograniczu Alp, wybrzeża Adriatyku, Niziny Panońskiej i krasu wapiennego.

Do najrzadszych gatunków słoweńskiej flory należą na przykład goryczka trójlistkowa i róża trójlistkowa, które kwitną od maja do września. W wyższych partiach gór rosną głównie karłowate sosny i modrzewie, które w kierunku doliny przechodzą w liściaste lasy bukowe. Wybrzeże Adriatyku porośnięte jest śródziemnomorską roślinnością składającą się z cyprysów, palm i oleandrów.

Najsłynniejszym i najbardziej charakterystycznym dla Słowenii zwierzęciem jest koziorożec, który w przeszłości był niemal na skraju wyginięcia. W ostatnim czasie populacja tych pięknych zwierząt, będących jednym z symboli narodowych kraju, znów zaczęła rosnąć. Na rozległych obszarach leśnych żyją duże populacje niedźwiedzi brunatnych, sarny i niedźwiedzi czarnych. W tutejszych strumieniach żyje mnóstwo pstrągów i innych gatunków ryb.

Historia Słowenii naznaczona spotkaniami z historią Czech

Pierwsze szczegółowe informacje pochodzą z okresu rozkwitu Cesarstwa Rzymskiego. Około roku 550, podczas drugiej fali migracji, przodkowie Słoweńców przemierzali Morawy, gdzie na krótko spotkali Czechów w Imperium Saamów, aż do południowego krańca Austrii. Pod koniec XII wieku uformowały się podstawowe jednostki terytorialne Słowenii – Kraina, Karyntia i Styria.

W 1251 roku król czeski Przemysł Otakar II. Zdobył Styrię, a w 1270 r. przyłączył do swego terytorium Karyntię i Krainę. Większość dzisiejszych miast słoweńskich została założona przede wszystkim na szlaku handlowym prowadzącym z Wiednia przez Triest do Wenecji. Po klęsce Przemysła Otakara II. na Równinie Morawskiej przez Rudolfa Habsburga ziemie słoweńskie stały się częścią monarchii Habsburgów.

Panowanie Marii Teresy i Józefa II w XVIII wieku charakteryzowało się zniesieniem poddaństwa, liberalizacją religijną i innymi reformami. Przedstawiciele słoweńskiego ruchu odrodzenia narodowego, podobnie jak czescy odrodzeniowcy, skupiają się na podnoszeniu rangi ojczystego języka i literatury.

Słowenia, w latach 1809–1813 wchodząca w skład tzw. „Republiki Serbskiej” (prowincje iliryjskie), jest w tym czasie jednym z niewielu państw poza Francją, w których czczony jest Napoleon. Po jego porażce władzę ponownie przejęła Austria, a Kongres Wiedeński (1814-1815) ponownie oznaczał powrót cenzury.

W latach 60. XX wieku, w okresie tzw. absolutyzmu Bacha, słoweńska scena polityczna zaczęła kształtować się podobnie jak nasza. Podczas I wojny światowej Słoweńcy (podobnie jak Czesi) walczyli w armii austro-węgierskiej, ale 1 grudnia 1918 roku stali się częścią niepodległego państwa Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, zwanego od 1929 roku Królestwem Jugosławii.

Okupacja Jugosławii podczas II wojny światowej oznaczała między innymi podział terytorium Słowenii między Niemcy, Włochy i Węgry. Monarchia ostatecznie upadła 29 listopada 1945 r., kiedy została zniesiona przez parlament. W Belgradzie proklamowano powstanie Federalnej i Ludowej Republiki Jugosławii.

Po śmierci prezydenta Jugosławii Josipa Broz Tito 4 maja 1980 r. w Lublanie rozpoczyna się proces rozpadu republiki. Rozwój tendencji nacjonalistycznych prowadzi stopniowo do ogłoszenia niepodległości Słowenii 25 czerwca 1991 r. Po dziesięciu dniach walk z armią jugosłowiańską podpisano Porozumienie Briońskie i potwierdzono niepodległość Słowenii.

Od marca 2004 r. Słowenia jest państwem członkowskim NATO, a od 1 maja 2004 r. należy również do Unii Europejskiej. Od 1 stycznia 2007 r. w Słowenii obowiązuje euro zamiast własnej waluty, tolara.

Kuchnia słoweńska

Warto odwiedzić Słowenię ze względu na jej wyjątkowo atrakcyjną i bogatą gastronomię. Kuchnia słoweńska łączy w sobie regionalne zwyczaje ze smakami kuchni węgierskiej, austriackiej, włoskiej i bośniackiej. Całość uzupełniają wina z trzech słoweńskich regionów winiarskich.

Jako przystawkę najczęściej podaje się prosciutto, czyli suszoną nogę wieprzową. Spośród zup, które są tak treściwe, że można je jeść jako danie główne, popularna jest zupa ziemniaczana z marchewką, kapustą i wędzonym mięsem, a szczególnie w Alpach można znaleźć smaczną zupę kwaśną (kiselja).

W sezonie łowieckim, w rejonach śródlądowych i górskich, jako danie główne można zamówić wyśmienitą dziczyznę. W rejonach nadmorskich restauracje oferują ryby (labraks, żabnica, miecznik, płoć) i owoce morza (homar, małże, kalmary). Sepię podaje się pieczoną, grillowaną lub faszerowaną szynką i serem. Małże przygotowuje się „na buzara”, czyli duszi z czosnkiem, cebulą i winem. Często można spotkać także trufle, używane do zmiękczania makaronu i nadawania smaku potrawom.

Na deser warto spróbować ciasta Gibanica wypełnionego orzechami, twarogiem i owocami, a w okolicy jeziora Bled warto spróbować „Bled kremšnita” zrobionego z ciasta francuskiego i kremu maślanego. W większości menu znajdziesz także naleśniki z czekoladą, orzechami i bitą śmietaną.

A jeśli nie masz wystarczająco dużo czasu, żeby delektować się całym menu, to przynajmniej zafunduj sobie szybką przekąskę w postaci powszechnie dostępnej kiełbasy kraińskiej.

DANE PODSTAWOWE

Powierzchnia: 20 273 km2
Populacja: 2 108 732
Skład narodowy: Słoweńcy (83,06%), Serbowie (1,98%), Chorwaci (1,81%), Bośniacy (1,1%)
Religia: 57,8% rzymskokatolicy, 2,3% prawosławni, 2,4% muzułmanie, 0,8% ewangelicy
Język urzędowy: słoweński, w gminach z mniejszościami narodowymi włoski i węgierski
Stolica: Lublana – 279 000 mieszkańców
Inne duże miasta: Maribor – 89 056, Celje – 37 115, Kranj – 34 950, Velenje – 26 426, Koper – 23 273, Novo mesto – 22 417, Ptuj – 18 134
Rząd: republika (od 1991)
Prezydent: Nataša Pirc Musar (od grudnia 2022 r.)
Rząd: premier Robert Golob (od czerwca 2022)
Podział administracyjny: 19 powiatów i 212 gmin, z czego 11 ma status gmin miejskich
Waluta: 1 euro = 100 centów
PKB w 2022 r.: 27 071 euro/osoba
Inne: Członek UE od 1 maja 2004 r., Członek NATO od marca 2004 r.
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Lublanie:
adres: Bežigrad 10, 1000 Lublana
telefon: +386 1 436 54 50
faks: +386 1 436 25 21
e-mail: lublana.amb.sekretariat@msz.gov.pl
Wydział Konsularny Ambasady RP w Lublanie:
Adres: Bežigrad 10, 1000 Lublana
Telefony: +386 1 436 54 50
Faks: +386 1 436 25 21
E-Mail:
PL - lublana.konsul@msz.gov.pl
PL - ljublijana.consul@msz.gov.pl
SI - ljubljana.konzul@msz.gov.pl
Godziny otwarcia: poniedziałek 13.00-16.00, środa, piątek 09.00-12.00